DEMODEX

DEMODEX

 

Przychodzi pacjent do lekarza, ponieważ potrzebuje pomocy w leczeniu trądziku różowatego i… spotyka go mała niespodzianka. Niespodzianka jest właściwie mikroskopijnych rozmiarów i ukrywa się pod łacińską nazwą Demodex.  

Nużeniec – bo tak brzmi jego polska nazwa, to mierzący około 0,3 mm pasożyt z rzędu roztoczy, bytujący na skórze wielu gatunków ssaków, występujący również u człowieka, żywiący się złuszczonymi komórkami naskórka oraz wydzieliną gruczołów łojowych. Dlatego organizmy te spotykane są głównie w okolicach zapewniających im warunki do bytowania, takich jak bogate w gruczoły łojowe obszary twarzy – czoło, nos, broda, policzki, owłosiona skóra głowy oraz małżowiny uszne. Przyjmuje się, że grupa osób zainfekowanych tymi pasożytami obejmuje od 20 do 80% członków populacji, przy czym liczba zarażeń zwiększa się w grupie osób po 41 roku życia. 

Infekcja nie zawsze musi dawać wyraźne objawy, ich pojawienie się lub nasilenie może mieć związek z obniżoną odpornością, a także porą roku – nużeniec jest bardziej aktywny podczas ciepłych miesięcy. Do zarażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z nosicielem oraz korzystanie ze wspólnej pościeli, ręczników i kosmetyków (tu na cenzurowanym trzeba umieścić testery kosmetyków oferowane przez drogerie). Obecność jaj nużeńców stwierdzono w kurzu. 

Na skórze człowieka występują dwa gatunki, różniące się rozmiarem i miejscem występowania. Większy, osiągający 0,4 mm nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) często spotykany jest w mieszkach włosowych brwi i rzęs oraz gruczołach łojowych, mniejszy nieprzekraczający 0,3 mm nużeniec krótki (Demodex brevis) bytuje w gruczołach powiekowych Meiboma. Skutkiem ich obecności na skórze jest demodekoza, czyli nużyca. Zwraca się również uwagę na rolę D. folliculorum w rozwoju trądziku różowatego, zapalenia okołoustnego, zapalenia brzegów powiek, zapalenia mieszków włosowych. 

Według badań, jedną z najczęstszych dolegliwości wywołanych przez te pasożyty jest zespół suchego oka, często mylony z reakcją alergiczną lub przemęczeniem spowodowanym pracą przy komputerze. 

Podejrzenie, że posiadamy niechcianego lokatora pojawia się, gdy obserwujemy niekorzystne objawy w okolicy powiek, które zaczynają puchnąć i swędzieć, a towarzyszy temu uczucie suchości lub obecności ciała obcego w oku. Sygnałem, który może wskazywać na prawdopodobieństwo rozwoju nużycy (demodekozy) są również nawracające jęczmienie i gradówki, powstałe w wyniku zablokowania ujścia gruczołów oraz wypadanie włosów – rzęs i brwi.   

Innym schorzeniem, któremu może towarzyszyć omawiany pasożyt jest trądzik różowaty – bytujący w gruczołach łojowych nużeniec wywołuje stan zapalny, objawiający się na skórze w postaci łuszczących się wykwitów rumieniowo-grudkowo-krostkowych. 

Skuteczne leczenie zaczyna się od wizyty u specjalisty – zależnie od objawów, u dermatologa lub okulisty, który może przepisać odpowiednie leki, działające przeciwpasożytniczo i przeciwzapalnie. Ich regularne stosowanie daje szanse na pozbycie się nieproszonego gościa.  

ŁOJOTOKOWE ZAPALENIE SKÓRY

ŁOJOTOKOWE ZAPALENIE SKÓRY

Poranne spojrzenie w lustro i… denerwujące objawy – zaczerwieniona, łuszcząca się skóra w okolicach brwi, skrzydełek nosa, małżowin usznych czy brody. I jeszcze ten łupież 🙁. Uwaga! To niekoniecznie “taka uroda” – opisane objawy mogą wskazywać na przewlekłą chorobę – łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS). Teraz czas na dobrą wiadomość – mimo, że przypadłość ma charakter przewlekły, odpowiednio dbając o skórę, możemy ograniczać lub zatrzymywać irytujące symptomy.  

ŁZS jest chorobą związaną z nadmierną aktywnością gruczołów łojowych, której towarzyszy wzmożony proces odnawiania komórek naskórka – to te czynniki wywołują nadmierne rogowacenie i łuszczenie się skóry.  

Specjaliści wskazują również, na dodatkowy czynnik, być może wpływający na rozwój choroby – jest nim nadmierna obecność grzybów z rodzaju Malassezia. To mikroorganizmy stanowiące naturalny składnik mikroflory bytującej na powierzchni ludzkiej skóry, jednak u osób z ŁZS, u których występuje nadprodukcja łoju, znajdują doskonałe warunki rozwoju i mogą mnożyć się nadmiernie, co prowadzi do powstawania stanów zapalnych.  

Innymi czynnikami wywołującymi chorobę są zaburzenia immunologiczne i wahania poziomu hormonów – progesteronu i androgenów. Ten drugi czynnik jest odpowiedzialny za stosunkowo częste występowanie ŁZS u nastolatków w okresie dorastania oraz zaostrzania się objawów u kobiet, w zależności od zmian cyklu, jak również w okresie ciąży. Rozwojowi choroby sprzyjają też niektóre czynniki związane ze stylem i warunkami życia: 

  • kulinarne przyzwyczajenia – spożywanie ostrych przypraw, tłustych i przetworzonych pokarmów 
  • nadwaga i otyłość 
  • narażenie na stres i przewlekłe zmęczenie 
  • źle dobrane kosmetyki pielęgnacyjne 
  • przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych lub ogrzewanych (wysuszone powietrze)  
  • choroba Parkinsona 

Leczenie ŁZS wymaga czasu i cierpliwości, celem terapii jest zredukowanie swędzenia skóry i łuszczących się, czerwonych obszarów oraz ograniczenie wydzielania łoju, a w przypadku skóry głowy – ograniczenie powstawania łupieżu, poprzez regularne i stałe stosowanie szamponów zawierających składniki przeciwgrzybicze. To proste rozwiązanie jest bardzo skuteczne i pozwala znacznie zredukować objawy. 

Bardzo często chorobę można opanować lekami do stosowania miejscowego, pamiętając, że duże znaczenie ma codzienna pielęgnacja skóry.  

Zaleca się dobór delikatnych, niepodrażniających kosmetyków myjących oraz kremów pielęgnujących i nawilżających. Stosując je zapewniamy skórze właściwą gospodarkę hydro-lipidową, wzmacniając jej naturalną barierę ochronną. Pozwala to ograniczyć wydzielanie łoju, a więc czynnika odpowiedzialnego za powstawianie łojotokowego zapalenia skóry. 

Jak skutecznie chronić skórę przed promieniowaniem UV?

Jak skutecznie chronić skórę przed promieniowaniem UV?

Ochrona przeciwsłoneczna ważna jest na co dzień, niezależnie od pory roku. Promienie słoneczne docierają do nas również wtedy, gdy niebo jest zachmurzone, a także przez szklane szyby samochodów i okien. Działają, kiedy jedziesz rowerem, spacerujesz lub robisz zakupy na bazarze.  

W celu ograniczenia ekspozycji na słońce można założyć czapkę z daszkiem lub kapelusz, czy ochronną odzież, a na wszystkie odsłonięte części ciała nakładać krem z filtrem SPF.  

W słoneczne pory roku warto też unikać długotrwałego przebywania na słońcu w godzinach między 10 a 14.  

Po co te wszystkie zabezpieczania? Wskazania są liczne – ochrona przed szkodliwym promieniowaniem UV powinna być traktowana jako profilaktyka, pozwalająca obniżyć ryzyko wystąpienia nowotworów skóry, a także zapobiegać procesom fotostarzenia (przesuszenie, wiotkość, przebarwienia) i ograniczać stany chorobowe związane na przykład z trądzikiem pospolitym i różowatym.  

Co warto wiedzieć o preparatach z filtrem? 

SPF – współczynnik ochrony przeciwsłonecznej, to stosunek ilości czasu jaki jest potrzebny do powstania oparzenia słonecznego w przypadku zastosowania ochrony przeciwsłonecznej, do czasu w jakim poparzenie może powstać na skórze niezabezpieczonej.  

  • SPF 30 blokuje 96,7% promieniowania ultrafioletowego.
  • SPF 50 blokuje 98% promieniowania ultrafioletowego.

Wybierając wysokość SPF należy wziąć pod uwagę kolor skóry – SPF 30 jest odpowiedni dla ciemnej karnacji, dla jasnej wybieramy SPF 40-50. W przypadku, kiedy w rodzinie wystąpiło zachorowanie na raka skóry, wskazane jest użycie ochrony przeciwsłonecznej z SPF 50+. 

Podobne zalecenia dotyczą pacjentów, u których wykonywane były zabiegi laserowe.  

Istnieją dwa podstawowe rodzaje filtrów wykorzystywanych do produkcji preparatów ochrony przeciwsłonecznej: 

  • Mineralne filtry przeciwsłoneczne, które fizycznie blokują promieniowanie UVA i UVB. Do ich produkcji wykorzystywane są naturalne filtry, takie jak tlenek cynku lub dwutlenek tytanu.
  • Chemiczne filtry przeciwsłoneczne, zawierające specjalne substancje chemiczne
    które pochłaniają promieniowanie ultrafioletowe.  

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów zawierających filtry ochrony przeciwsłonecznej, zaleca się wybranie takiego, który będzie dostosowany do typu skóry i indywidualnych upodobań. 

Jak najlepiej chronić się przed promieniowaniem UV? 

 Ochrona twarzy: 

  • W sprzedaży znajdziemy kremy do twarzy na dzień, wzbogacone o filtry przeciwsłoneczne. Zapewniają one codzienną ochronę, jeśli większość dnia spędzamy w pomieszczeniu, poza bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Jeśli jednak zamierzasz spędzić więcej czasu na powietrzu, użyj preparatu z SPF.
  • Osoby z cerą trądzikową lub łatwo ulegającą podrażnieniom powinny wybierać niezatykające porów preparaty z mineralnymi filtrami przeciwsłonecznymi (tlenkiem cynku/dwutlenkiem tytanu).
  • Jeśli filtry przeciwsłoneczne powodują trwałe lub znaczące podrażnienie skóry, lub jeśli uważasz, że masz alergię na filtr przeciwsłoneczny – skonsultuj się z lekarzem.
  • Istnieje grupa barwionych produktów sypkich w formie pudru, zawierających mineralne filtry przeciwsłoneczne, które można stosować na balsam lub makijaż. 
  • Do ochrony ust zalecany jest balsam zawierający SPF 30.
     
    Ochrona ciała: 
  • Preparat z filtrem UV powinien być regularnie nanoszony na każdą odsłoniętą część ciała.
  • Jako alternatywną formę ochrony ciała, można rozważyć wykorzystanie specjalnej odzieży chroniącej przed promieniowaniem UV. Włókna tkaniny, z której jest uszyta, zawierają niespierający się, naturalny filtr mineralny – dwutlenek tytanu.
  • Osoby uprawiające zajęcia sportowe i outdoorowe, mogą wyposażyć się w odzież zawierającą filtry UV. Obszary nie osłonięte przed słońcem powinny być chronione preparatami o zwiększonej odporności na działanie wody i potu. Ponadto po każdym długotrwałym kontakcie z wodą, trzeba powtórzyć aplikację kremu z filtrem. 
  • Bardzo wodoodporne filtry przeciwsłoneczne utrzymują się przez około 80 minut od zanurzenia w wodzie, jednakże w większości przypadków, SPF chroni skutecznie do 40 minut od zanurzenia w wodzie.
ABC stosowania retinoidów

ABC stosowania retinoidów

Kremy oraz żele zawierające retinoidy są często i z pozytywnym skutkiem wykorzystywane do leczenia trądziku, a także do walki z objawami starzenia się skóry.  

Retinoidy są substancjami pochodnymi retinolu, czyli witaminy A, wykazującymi dobroczynny wpływ na skórę: 

  • Retinoidy regulują procesy odnowy komórek naskórka poprzez złuszczanie warstwy rogowej oraz regenerację komórek w warstwie podstawnej.  
  • Substancje te przyspieszają proces gojenia się skóry i zwiększają jej odporność na działanie czynników zewnętrznych np. promieniowania słonecznego.  

Przygoda z retinoidami może jednak mieć na początku niepokojący przebieg, dlatego przedstawiamy kilka przydatnych informacji, ułatwiających ich używanie. 

W początkowym okresie stosowania, skóra może zareagować zaczerwienieniem, podrażnieniem i łuszczeniem. 

Aby zminimalizować ryzyko nadmiernego podrażnienia, można skórę stopniowo przyzwyczajać do preparatu. Jak to zrobić? Najlepiej jest zacząć od użycia leku dwa razy w tygodniu i stopniowo, gdy skóra przestaje reagować zaognieniem, zwiększać częstotliwość stosowania. Optymalnie byłoby doprowadzić do stanu, kiedy aplikację można powtarzać co wieczór. 

Pamiętaj: 

  • Skórę myj zimną lub letnią wodą. Nie używaj gorącej wody. 
  • Do mycia skóry używaj preparatów zaleconych przez lekarza lub delikatnych środków myjących. 
  • Wysusz skórę. 
  • Po 20 minutach możesz nałożyć na skórę preparat z retinoidami. 
  • Ziarno groszku – to miara ilości preparatu, jaki powinien być naniesiony na skórę.  
  • Omiń okolice oczu i ust. 
  • Jeśli skóra zareaguje podrażnieniem, możesz: 

– zmniejszyć częstotliwość użycia leku,  

– zmyć preparat po upływie godziny od aplikacji,  

– godzinę po aplikacji użyć niezatykającego porów kremu nawilżającego. 

  • Unikaj preparatów ściągających i ścierających naskórek. 
  • Jeśli podrażnienie skóry jest bardzo silne, zrezygnuj z użycia preparatu do czasu, kiedy całkowicie ustąpi.  
  • Skonsultuj się z lekarzem, jeśli masz wątpliwości, czy dalsze stosowanie leku jest bezpieczne. 
  • Retinoidy podnoszą wrażliwość na promieniowanie UV, dlatego ważne i niezbędne jest regularne stosowanie preparatów z wysoką ochroną przeciwsłoneczną. 
  • Preparatów z retinoidami nie można stosować w czasie ciąży. 
ABC pielęgnacji skóry z trądzikiem różowatym.

ABC pielęgnacji skóry z trądzikiem różowatym.

Trądzik różowaty często idzie w parze z cerą wrażliwą, która łatwo ulega podrażnieniom. Kluczem do pielęgnacji tego typu skóry jest zatem unikanie czynników drażniących.  

W praktyce oznacza to, że w celu zapewnienia skórze maksymalnego komfortu, musimy mieć na uwadze nie tylko stosowanie zaleconych przez lekarza leków, ale również wypracowanie codziennych, zdrowych nawyków pielęgnacyjnych i właściwy dobór kosmetyków.  

Pamiętaj – wybierając nowy kosmetyk, warto upewnić się, że nie spowoduje on pogorszenia stanu skóry.  

Na szczęście zalecania pielęgnacyjne nie są kłopotliwe. Oto najważniejsze: 

  • Im mniej, tym lepiej. Używaj niewielu preparatów myjących i nawilżających – pozwoli to wyeliminować ryzyko podrażnień oraz ułatwi identyfikację i eliminację substancji drażniących. 
  • Używaj kosmetyków bezzapachowych, niezatykających porów i hipoalergicznych. 
  • Unikaj preparatów myjących zawierających nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy oraz pochodne retinoidów – mogą podrażniać skórę. Stosuj żele myjące bez detergentów lub czystą wodę. 
  • Myj skórę zimną lub letnią wodą 1 lub 2 razy dziennie. 
  • Nie używaj myjek oraz innych szorstkich lub ścierających naskórek produktów. 
  • Nakładaj krem nawilżający w ciągu 3 minut od umycia skóry. 
  • Wybierz bezzapachowy, niezatykający porów i hipoalergiczny krem nawilżający. 
  • Jeśli skóra ma skłonność do czerwienienia, możesz wybrać koloryzujący fluid przeznaczony do cery naczynkowej, który będzie tuszował niedoskonałości, a dzięki zawartości zielonego barwnika będzie redukował widoczność zaczerwienienia.  
  • Ważne jest stosowanie ochrony przeciw promieniowaniu UV. Wybieraj raczej preparaty z filtrami mineralnymi niż chemicznymi – te ostatnie mogą podrażniać skórę.  
  • Jeśli chcesz wypróbować nowy kosmetyk, przetestuj go na niewielkim obszarze skóry. Pozwoli to ocenić, jak jest on tolerowany i zapobiegać niepożądanym reakcjom. 
Close