Proktologia
Proktologia to dział medycyny zajmujący się diagnostyką i leczeniem chorób końcowego odcinka przewodu pokarmowego: odbytu i jego okolic, kanału odbytu oraz odbytnicy.
W zakres naszych działań wchodzi leczenie schorzeń takich jak:
Kłykciny kończyste
Kłykciny kończyste (brodawki płciowe, verrucae genitales, condyloma acuminata) są zmianami w kolorze ciała – mającymi kształt uszypułowanych grudek, są elastyczne i mają skłonność do zlewania i kalafiorowatego rozrostu. Przenoszone są drogą płciową i wywoływane przez wirusy HPV-6 oraz HPV-11. Najczęściej umiejscowione są na zewnętrznych narządach płciowych lub w okolicy odbytu, czasami w kanale odbytu. Rzadko mogą powstawać w pochwie lub na szyjce macicy. Występują bardzo często. Około 1-2% osób aktywnych seksualnie choruje na kłykciny. Najczęściej chorują osoby w wieku 20-30 lat. Kłykciny z reguły pojawiają się w kilka tygodni po kontakcie z osobą zarażoną. Zdarzają się zarażenia bezobjawowe – po kontakcie seksualnym z nosicielem wirusa HPV dochodzi do zarażenia nie dającego żadnych objawów zewnętrznych, ale osoba która staje się nosicielem może zarażać innych partnerów. Po infekcji, a przed wystąpieniem zmian w skórze chorzy mogą odczuwać pieczenie, swędzenie, przeczulicę.
Kłykciny rozpoznaje się najczęściej na podstawie ich charakterystycznego wyglądu. Ponieważ pacjent może być zarażony więcej niż jednym typem wirusa HPV, u kobiet z kłykcinami kończystymi lekarz może zlecić badanie cytologiczne, by sprawdzić obecność nieprawidłowych komórek szyjki macicy, powstających wskutek zarażenia przez inne typy HPV, zarówno wysokiego jak i niskiego ryzyka rozwoju nowotworu.
Niestety, stosunkowo często dochodzi do nawrotu kłykcin kończystych po leczeniu zabiegowym. Odsetek nawrotów choroby sięga 90%. Dzieje się tak, ponieważ wirusy HPV, wywołujące kłykciny, mogą wciąż być obecne na błonach śluzowych narządów płciowych, a proces gojenia sprzyja aktywacji cyklu życiowego tego wirusa.
Szczelina odbytu
Szczelina odbytu jest to nienaturalne pęknięcie śluzówki w okolicach odbytu, powstające najczęściej w wyniku zaparć, biegunek lub często oddawanych stolców. Dolegliwość jest związana z nadmiernym napięciem mięśnia zwieracza odbytu, w następstwie którego dochodzi do pęknięcia błony śluzowej odbytu. Ma ona postać niegojącej się rany w błonie śluzowej. Stan ten mogą sygnalizować silne dolegliwości bólowe podczas oddawania stolca, czasem może im towarzyszyć niewielkie krwawienie.
W przypadku ostrych szczelin zazwyczaj wdrażane jest leczenie zachowawcze, za pomocą leków stosowanych miejscowo. Przewlekłe szczeliny wymagają leczenia zabiegowego – wykonuje się zabieg nacięcia zwieracza odbytu lub ostrzykiwanie zwieracza toksyną botulinową.
Ropnie okołoodbytnicze
Ropnie okołoodbytnicze – w przypadku ropni umiejscowionych tuż pod skórą, silnie wyrażone są klasyczne objawy ropnia – wyczuwalne jest bolesne uwypuklenie w okolicy odbytu z towarzyszącym zaczerwienieniem otaczającej skóry i dodatnim objawem chełbotania. W przypadku ropni położonych głęboko, wyżej wymienione objawy mogą być stwierdzane wewnątrz kanału odbytu lub w odbytnicy.
U pacjenta występuje silny ból, obrzęk, zaczerwienienie skóry w okolicy odbytu, może pojawić się temperatura i dreszcze. Wymagany jest pilny zabieg nacięcia i drenażu ropnia, po zagojeniu się rany wskazane jest wykonanie diagnostyki w celu stwierdzenia przyczyny powstania ropnia, najczęstszą przyczyną są przetoki odbytnicze.
Przetoka odbytu
Przetoka odbytu, to niegojący się wąski kanał, łączący światło kanału odbytu lub odbytnicy z powierzchnią skóry w okolicy odbytu. Najczęstszą przyczyną powstania choroby jest infekcja wewnątrz odbytu, mogą ja wywołać także stany zapalne gruczołów okołoodbytowych, zlokalizowanych w przestrzeni międzyzwieraczowej. Niekiedy przetoka może powstać jako stan zejściowy po spontanicznej perforacji ropnia okołoodbytniczego. Objawami przetoki mogą być: sączenie, ból, przewlekły stan zapalny. Bywają również przetoki bezobjawowe (asymptomatyczne).
Diagnostyka przetok polega na badaniu okolicy i kanału odbytu – anoskopii, można wykonywać rezonans magnetyczny lub usg transrektalne. Przetoki wymagają zazwyczaj leczenia operacyjnego.
Choroba hemoroidalna
Guzki krwawnicze, hemoroidy, to naturalnie występujące struktury naczyniowe położone w kanale odbytu, mające za zadanie kontrolę oddawania stolca. Związany z nimi stan patologiczny nazywamy chorobą hemoroidalną lub potocznie hemoroidami. Choroba hemoroidalna daje różne objawy, w zależności od tego, czy dotyczy hemoroidów wewnętrznych, czy zewnętrznych. W przypadku tych pierwszych występuje zazwyczaj niebolesne krwawienie z odbytu, gdy stanem chorobowym objęte są hemoroidy zewnętrzne, objawów mogą być nieznaczne. Silny ból i obrzęk w okolicy odbytu pojawia się, kiedy powstaje zakrzep.
Często, choć niesłusznie, „hemoroidami” określany jest każdy objaw występujący w okolicy odbytowo – odbytniczej.
Leczenie początkowe choroby o lekkim lub umiarkowanym nasileniu polega na zwiększeniu spożycia błonnika oraz, w celu uniknięcia odwodnienia – płynów, a także na podaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które uśmierzą ból; zalecany jest również odpoczynek.
Jeśli objawy są ciężkie lub nie ustępują na skutek leczenia zachowawczego, konieczne może być wykonanie małych zabiegów ambulatoryjnych, takich jak:
- podwiązanie gumką w celu odcięcia dopływu krwi – zwykle zalecane jest jako leczenie pierwszego rzutu u pacjentów z hemoroidami pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia. W ciągu 5–7 dni obumarły żylak odpada,
- skleroterapia polega na wstrzyknięciu środka obliterującego do żylaka. Powoduje to zamknięcie ścian naczynia krwionośnego i skurczenie się hemoroidów,
- skuteczne w przypadku hemeroidów są także metody chirurgii laserowej lub kriochirurgii.
Zabiegi operacyjne stosuje się wyłącznie u pacjentów, u których nie nastąpiła poprawa po zastosowaniu procedur wymienionych powyżej. Nawet co druga osoba może na którymś etapie życia doznać problemów z hemoroidami. Choroba kończy się zazwyczaj pomyślnie.
Do zalecanych metod zapobiegawczych należy unikanie nadmiernego, wymuszonego parcia przy oddawaniu stolca, zapobieganie zaparciom i biegunkom poprzez spożywanie diety wysoko błonnikowej z wystarczającą ilością płynów lub przyjmowanie suplementów z błonnikiem, a także dostateczna ilość aktywności fizycznej. Ponadto zaleca się skrócenie czasu spędzanego na usiłowaniu oddawania stolca, unikanie czytania na toalecie, utratę masy ciała w przypadku osób otyłych oraz unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów.
Torbiel włosowa
Torbiel włosowa ( pilonidalna), to choroba zapalna tkanki podskórnej w obrębie szpary międzypośladkowej. W okolicach kości ogonowej powstaje bolący pęcherz, w którego wnętrzu znajdują się włosy wyrastające podczas infekcji oraz wydzielina ropna, zawierająca obumarłe komórki i płyn tkankowy. Problem dotyczy głównie osób młodych w przedziale wiekowym od 20 do 40 lat, najczęściej mężczyzn. Torbiel leczy się zależnie od stopnia zaawansowania choroby. We wczesnych stadiach leczenie obejmuje ciepłe okłady, usuwanie owłosienia z okolic kości ogonowej oraz terapię antybiotykową. Jeśli objawy są bardziej zaawansowane, zauważalne jest sączenie się ropy, opuchlizna torbieli oraz jej zaczerwienienie, należy zgłosić się do chirurga, który może zastosować jedną z dwóch metod mechanicznego usuwania pęcherza.
Pierwsza z nich polega na nacięciu torbieli i usunięciu z niej zalegającego płynu. Następnie wycina się ok. 0,5 cm zdrowej tkanki i dokładnie oczyszcza skórę, aby uniknąć ponownego zakażenia.
Druga z metod polega na całkowitym wycięciu zmienionej chorobą tkanki. Szwy usuwa się po ok. 10 dniach po zabiegu. Jeśli zachodzi potrzeba stosuje się terapię antybiotykową.
Diagnostyka proktologiczna obejmuje:
- badanie per rektum
- ocenę skóry – anodermy wokół odbytu
- ocenę śluzówki odbytu
- ocenę bańki odbytnicy
- ocenę napięcia, wydolności, reakcji bólowej zwieraczy odbytu
- badanie endoskopowe
Zależnie od zakresu wziernikowania dolnego odcinka przewodu pokarmowego i zastosowanego sprzętu rozróżnia się następujące badania endoskopowe:
- anoskopia – wziernikowanie kanału odbytu i końcowego odcinka odbytnicy
- rektoskopia – wziernikowanie całej odbytnicy, wykonywane sztywnymi wziernikami
Do proktologa warto udać się w przypadku następujących objawów:
- każde krwawienie z odbytu
- ból w okolicy odbytu
- zaburzenia rytmu wypróżnień
- zmiana kształtu oddawanego stolca (stolce ołówkowate)
- bezwiedne oddawanie stolca
- nietrzymanie gazów
- brudzenie bielizny
- ropna wydzielina z odbytu lub w okolicy odbytu
- obecność guzków w okolicy odbytu
- uczucie bezproduktywnego parcia na stolec
- wypadanie śluzówki odbytu
- ból przy oddawaniu stolca
- podejrzenie polipów, guzków, endometriozy umiejscowionej w odbytnicy
- podejrzenie hemoroidów
Właściwa diagnostyka pozwala dobrać metodę leczenia dostosowaną do dolegliwości pacjenta oraz stopnia zaawansowania schorzenia. Wiele z tych chorób, może być skutecznie leczone farmakologicznie, za pomocą leków podawanych doustnie lub czopków doodbytniczych. Polipy, torbiele oraz niektóre hemoroidy trzeba usunąć chirurgicznie. Najbardziej rozbudowane leczenie proktologiczne dotyczy zdiagnozowanego raka jelita grubego. Metoda leczenia zależna jest od lokalizacji i stopnia zaawansowania nowotworu.
Galeria
zarezerwuj wizytę
CHCESZ ZAPISAĆ SIĘ NA WIZYTĘ?